Là một đại diện sở hữu công nghiệp có hơn 25 năm kinh nghiệm trong việc bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, Banca đã tham gia xử lý nhiều vụ việc xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ cho khách hàng tại Việt Nam. Qua quá trình này, chúng tôi nhận thấy việc xử lý hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ nói chung và với nhãn hiệu nói riêng không chỉ dừng lại ở các biện pháp pháp lý mà còn yêu cầu một quy trình điều tra tỉ mỉ và chặt chẽ. Trong đó, giai đoạn điều tra được đánh giá là yếu tố then chốt giúp chủ thể quyền cũng như các cơ quan thực thi pháp luật đánh giá tính chất và mức độ của vụ việc. Tuy nhiên, qua thực tiễn, chúng tôi nhận thấy rằng việc tiến hành điều tra sơ bộ do các chủ thể quyền thực hiện hiện nay gặp phải không ít khó khăn và thách thức, đặc biệt là với sự tinh vi và ngày càng chuyên nghiệp của các bên xâm phạm. Cụ thể, những vấn đề sau đây đang trở thành những thử thách lớn đối với quá trình điều tra để xử lý xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ tại Việt Nam.
- Identifying the Addresses and Actual Locations of Infringing Parties
Một trong những khó khăn lớn nhất trong quá trình điều tra hành vi xâm phạm quyền đối với nhãn hiệu chính là việc xác định địa chỉ và vị trí thực tế của các bên xâm phạm. Mặc dù các bên xâm phạm đều là các chủ thể (công ty, hộ kinh doanh) hoạt động hợp pháp, có đăng ký kinh doanh và đăng ký thuế đầy đủ, nhưng trên thực tế, rất nhiều trường hợp các bên này lại sử dụng một địa chỉ “ảo” để làm các thủ tục đăng ký kinh doanh hay đăng ký thuế. Các chủ thể xâm phạm thường dùng một địa chỉ để làm thủ tục đăng ký kinh doanh, nhưng địa điểm hoạt động thực tế lại ở một nơi khác, khiến cho việc truy tìm và xác định chính xác vị trí của các đối tượng vi phạm trở nên khó khăn. Trong một số vụ việc, khi chúng tôi tiến hành điều tra thực địa tại địa chỉ đăng ký kinh doanh của bên xâm phạm, chúng tôi phát hiện ra rằng đó chỉ là những ngôi nhà bình thường của người dân, không hề có biển hiệu công ty hay văn phòng công ty đang hoạt động. Tuy nhiên, khi chúng tôi gửi các thư khuyến cáo đến địa chỉ trên đăng ký kinh doanh thì vẫn nhận được phản hồi từ các bên xâm phạm. Điều này cho thấy các đối tượng vi phạm có ý thức rõ ràng về hành vi sai trái của mình và cố tình sử dụng địa chỉ “ảo” để che giấu văn phòng hoặc kho hàng thực tế.
Theo quan điểm của chúng tôi, hiện nay, thủ tục đăng ký thành lập công ty tại Việt Nam khá đơn giản và không yêu cầu kiểm tra nghiêm ngặt về các địa chỉ đăng ký. Chính vì vậy, các đối tượng vi phạm rất dễ dàng “mượn” địa chỉ nhà riêng của người thân hoặc thuê địa chỉ từ các bên khác để làm thủ tục đăng ký kinh doanh. Điều này khiến cho quá trình xác định vị trí thực tế của các bên vi phạm trở nên phức tạp hơn, và các chủ thể quyền sở hữu trí tuệ phải mất thêm thời gian, nhân lực, và chi phí để xác minh.
- Xác Định Chính Xác Chủ Thể Tiến Hành Hành Vi Xâm Phạm
Một vấn đề khác mà chúng tôi gặp phải trong quá trình xử lý xâm phạm quyền đối với nhãn hiệu là việc xác định chính xác chủ thể tiến hành hành vi xâm phạm, đặc biệt trong các vụ việc liên quan đến thực phẩm bảo vệ sức khỏe hoặc thực phẩm chức năng. Theo quy định, các thực phẩm bảo vệ sức khỏe muốn lưu hành trên thị trường phải thực hiện thủ tục đăng ký bản công bố sản phẩm với Cục An toàn thực phẩm. Nếu được chấp nhận, Cục An toàn thực phẩm sẽ cấp Giấy tiếp nhận bản đăng ký công bố sản phẩm cho các chủ thể liên quan. Tuy nhiên, trong thực tế, chúng tôi đã gặp nhiều trường hợp, thông tin về nhà sản xuất hoặc thương nhân chịu trách nhiệm về sản phẩm trên bao bì của thực phẩm bảo vệ sức khỏe lại khác hoàn toàn so với thông tin ghi trên Giấy tiếp nhận bản đăng ký công bố sản phẩm.
Điều này là do theo quy định của pháp luật, chỉ trong trường hợp thay đổi tên sản phẩm, xuất xứ, hoặc thành phần cấu tạo sản phẩm thì các bên mới phải công bố lại. Tuy nhiên, việc thay đổi nhà sản xuất hoặc thương nhân chịu trách nhiệm về sản phẩm lại không cần phải công bố lại, mà chỉ cần thông báo cho Cục An toàn thực phẩm. Điều này đã tạo ra một lỗ hổng trong việc xác minh và điều tra các bên vi phạm, bởi thông tin trên bao bì sản phẩm có thể không trùng khớp với thông tin trên Giấy tiếp nhận đăng ký, gây khó khăn trong việc xác định rõ ràng chủ thể vi phạm.
Theo quan điểm của chúng tôi, việc thay đổi nhà sản xuất hoặc thương nhân chịu trách nhiệm về sản phẩm cần phải được công bố lại, bởi nếu thông tin về nhà sản xuất, thương nhân trên Giấy tiếp nhận khác với bao bì sản phẩm, điều này không chỉ gây hoang mang cho người tiêu dùng mà còn gây khó khăn trong công tác điều tra, làm tốn thêm thời gian và chi phí.
- Cách Các Bên Xâm Phạm “Ẩn Mình” Dưới Hình Thức Doanh Nghiệp
Các bên xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ hiện nay cũng thể hiện sự tinh vi hơn trong việc “ẩn mình” dưới hình thức doanh nghiệp hợp pháp. Trong nhiều trường hợp, các đối tượng xâm phạm không trực tiếp sản xuất hoặc phân phối sản phẩm giả mạo, mà thay vào đó là thông qua các mô hình kinh doanh “nhượng quyền” hoặc thông qua các nhà phân phối trung gian để làm “mờ” dấu vết và tránh bị phát hiện. Những mô hình này khiến cho việc xác định đúng chủ thể vi phạm và truy tố các hành vi xâm phạm trở nên phức tạp và khó khăn hơn rất nhiều.
Kết Luận
Tóm lại, việc xác định các bên vi phạm quyền đối với nhãn hiệu tại Việt Nam hiện nay đang đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức. Các đối tượng xâm phạm ngày càng thể hiện sự tinh vi trong các phương thức hoạt động của mình, từ việc sử dụng địa chỉ “ảo” cho đến việc thay đổi thông tin sản phẩm mà không thông báo công khai. Điều này đòi hỏi các chủ thể quyền sở hữu trí tuệ, các cơ quan chức năng và các chuyên gia pháp lý phải có các phương pháp điều tra sâu sát, phối hợp chặt chẽ và áp dụng các biện pháp bảo vệ quyền lợi hợp pháp một cách hiệu quả hơn.
Công ty chúng tôi cam kết sẽ tiếp tục đồng hành cùng khách hàng trong việc bảo vệ quyền lợi hợp pháp đối với nhãn hiệu, nhằm tạo ra một môi trường kinh doanh minh bạch và công bằng hơn tại Việt Nam.
\
